عارضه ای که امروزه بسیاری از مردم گرفتار آن شده اند و گلهمند هستند اختلالات خواب است. مشکلی که گاهی اوقات نه تنها به خود فرد بلکه به اطرافیان نیز میتوان ارتباط پیدا کند.
دکتر امین آمالی متخصص گوش حلق و بینی و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران انواع اختلالات خواب روشهای درمان را مورد بررسی قرار میدهد.
این گفتگو به صورت زنده روز دوشنبه دوم مرداد 1396 در برنامه به خانه برمیگردیم از شبکه 5 سیما بخش شده است.
علم خواب چیست؟
علم خواب، یک علم جدید در دنیاست که در سالهای اخیر توجه زیادی به آن شده است. اختلالات خواب علمی چند رشتهای است و رشتههای مختلفی در آن نقش دارند. درواقع در این مقوله درمانها به صورت تیمی انجام میپذیرد. اصولا کلید درمان اختلالات خواب تیمی کار کردن است. تخصصهای مختلفی از متخصصین مغز و اعصاب، متخصصین گوش، حلق و بینی، دندان پزشکها، جراحان فک و صورت، متخصصین ریه و … همه و همه در کنار هم کار میکنند. با توجه به اینکه درمان اختلالات خواب فقط مربوط به متخصصین گوش، حلق و بینی نمیشود، این مشارکت تیمی موجب شده درمان به بهترین شکل خود صورت پذیرد. گاها فردی که اختلال خواب دارد، ممکن است مشکلات عصبی نیز داشته باشد. باید مشکلات نورولوژیکش درمان شود تا اختلال خواب فرد نیز درمان شود. بنابراین این تیمی کار کردن منجر به درمان و نتیجهی بهتر میشود.
دکتر امین آمالی دبیر علمی هشتمین همایش سراسری اختلالات خواب در خصوص این علم گفت:
علم خواب در دنیای امروزی علمی هست که رشتههای مختلف تخصصی، فوق تخصصی و علوم پایه را درگیر میکند. رشتههای علوم پایه از قبیل: بیهوشی، فارماکولوژی، ژنتیک، اپیدمیولوژی، آمار و … و رشتههای تخصصی از قبیل گوش و حلق و بینی، طب کار، روانپزشکی، جراحیهای فک و صورت، ریه، غدد و… . همه در کنار هم درگیر هستند تا در جهت پیشرفت این علم و تشخیص و درمان بیماران کمک کنند. این رشته در کل دنیا در مقایسه با سایر علوم پزشکی یک رشته نو ظهور است و در سراسر دنیا بر میزان ارزش، تحقیقات و مقالات این علم افزوده میشود.
خر و پف یکی از شایع ترین اختلالات خواب
از این جهت گفته میشود که خرخر هنگام خواب کم اهمیت است که عارضه ای برای فرد ایجاد نمیکند. اما از طرف دیگر پر اهمیت است، فرد که به پزشک متخصص گوش، حلق و بینی مراجعه میکند و از خرخر کردن همسر خود، هم اتاقی خود و … گلایه میکند، صرفا شکایت از صدای ایجاد شده در خواب دارند ولی به قطع تنفس هنگام خواب توجهی ندارند. اصولا بیماران متوجه این موضوع نمیشوند مگر اینکه توقفها به قدری زیاد باشند که فرد خودش یک خواب خیلی ناآرام را حس کند و یا فردی که در کنار او خوابیده، بیدار شود و ببیند بیمار مرتبا حالت خفگی دارد.
موقعی که بیمار با این مشکل به ما مراجعه میکند، ما دنبال پیدا کردن علائم دیگر در بیمار هستیم. برخی از سوالاتی که از بیمار میپرسیم:
آیا خواب آلودگی روزانه دارد؟
نوع عملکردش در طول روز چگونه است؟
آیا هنگام انجام کار دوست دارد بخوابد یا چرت بزند؟
آیا موقعی که درحال تماشای تلویزیون است چرت میزند؟
آیا در حین رانندگی پشت ترافیک احساس خواب آلودگی دارد؟
آیا هم اتاقی بیمار احساس میکند که او حالت خفگی دارد؟
آیا فرد در خواب برای لحظاتی از خواب میپرد و دوباره میخوابد؟
و سوالاتی از این دست که ما در شرح حال بیمار مینویسم و بررسی میکنیم. بسیاری از مراجعات بیمار با موضوع اختلالات خواب فقط ناشی از خواب آلودگی نیست. خیلی از مواقع بیمار ممکن است سردردهای صبح گاهی داشته باشد و یا ممکن است از کاهش تمرکز خود در کار کردن، درس خواندن و … شکایت داشته باشد و از پرش افکار خود احساس ناخشایندی داشته باشد. این مشکلات ممکن است گاها منجر به افسردگی و اختلالات شخصیتی شود و روابط احتماعی فرد را خدشهدار کند.
عمده اختلالات خواب ناشی از چه مواردی است؟
اختلالات خواب طیف وسیعی دارد. در راس مسائلی که اختلالات خواب را ایجاد میکنند، وضعیت آناتومیک در خصوص استخوانهای صورت، بینی، کام نرم، کام سخت، اینها مسائلی است که ساختاری هستند و در کنار آنها مسائل دیگر از قبیل بیماریهای ریه، چاقی و افزایش وزن میتوانند منجر به اختلالات خواب شوند.
